Güneş Lekeleri Nedir
Güneş lekeleri yüzde,kollarda,ellerin üzerinde hatta bacaklarda oluşan açık kahverengi ile koyu kahverengi arasında değişen lekelerdir. Çocukken güneşten korunmamış olanlarda sıklıkla görülür. Çilli, açık tenli ve güneşte hemen kızaran kişilerin cildi güneş lekesi açısından risklidir. Deri kemik oluşumu için D vitamini üretirken güneşe ihtiyaç duyar. Ancak güneş ışınlarına fazla maruz kalınması, derinin fazla melanin üretmesine ve koyulaşmasına yol açar. Güneş lekeleri normal ten tonundan daha koyu veya açık olabilir. Özellikle sıkça güneşe maruz kalan alın, yanak, burun, üst dudak bölgesi,çene, boyun ve kollar gibi bölgelerde oluşur.
Güneş Lekelerinin Nedenleri Nelerdir?
Güneş lekelerinin oluşumu tek bir sebebi yoktur. Oluşumunda birçok faktörün rol oynadığı güneş lekelerinin en önemli 2 oluşum sebebi genetik yatkınlık ve güneşin ultraviyole ışınlarına doğrudan ve uzun süre maruz kalmaktır. Bunun dışındaki sebepler ise;
- Gebelik
- Kozmetik uygulamalar
- Doğum Kontrol İlaçları
- Tiroid fonksiyon bozukluğu
- Antiepileptik ilaçlar
- Güneş yanığıdır
Güneş Lekesi Oluşumu
Güneş yanığı, UV ışınlarının ciltteki melanin tarafından emilmesi özellikle DNA’nın UVB’yi emmesi sonucu hasar görmesi sonucu oluşur. UVB olarak adlandırılan ve camdan geçemeyen güneş ışığı türü; atmosferden çok bize ulaşan ve güneşe uzun süre maruz kaldığımızda oluşan güneş yanığına neden olan ve kalıcı DNA hasarı oluşturması sebebiyle kanserojen olduğunu en uzun zamandır bildiğimiz UV türüdür. UVB, üst derideki melanin ve DNA tarafından emilerek güneş yanığına sebep olur. UVB ışınları yaz aylarında ve yüksek bölgelerde yoğundur.
Ozon tabakası tarafından hiç süzülmediği için bize az filtrelenerek ulaşan,derimize değdiğinde deriye en çok nüfuz eden, bronzlaşmaya sebep olan ve UVB’den farklı olarak camdan geçebilen UVA ışınları alt derideki damarlardan hemoglobinlere bağlanır. Burada oluşan kimyasallar, ciltteki kolajenlere ve elastik liflere zarar vererek yaşlanmayı hızlandırır. Güneşin deride emilerek DNA’da kalıcı hasara yol açması tamir edilmezse kalıcı bozukluklar yaşanabilir.
Güneşe bağlı lekeler farklı şekillerde de ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan birisi pigmentasyon olarak adlandırılan gebelikle de ortaya çıktığı için halk arasında gebelik maskesi olarak da bilinen melasmadır. Tıbbi olarak melasma ya da kloazma olarak adlandırılan gebelik maskesi, güneşe maruz kalan bölgelerde, özellikle yüzde daha yaygın şekilde görülmekle birlikte kollarda ve vücudun üst kısmında da görülebilen, renk koyulaşması ile seyredip cilde simetrik bir şekilde yerleşen hastalıktır.
Gebelik Maskesi Nedir
Halk arasında gebelik maskesi olarak bilinse de yalnızca gebelerde görülen bir tablo değildir. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, başta güneşe uzun süre maruz kalma, doğum kontrol hapları, gebelik, bazı kozmetik ürünler, tiroid bozuklukları gibi birçok faktör hastalığın çıkışından sorumlu olabilmektedir. Hamilelikteki hormonal değişikliklerle birlikte, yumurtalıklarla ilgili fonksiyon bozuklukları da sebep olabilmektedir. Işık hassasiyetini arttıran bazı ilaçların kullanımı, güneşe çıkmadan önce cilde sürülen kozmetiklerin kullanımı da durumu tetiklemektedir.
Gerçek anlamda nedeni bilinmeyen hastalık, hormonların ya da genetik yatkınlık sebebiyle fotohassasiyetin artması ve güneş gibi ışık kaynaklarının etkisiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Özellikle bayanlarda görülen melasma, erkeklerde de görülebilir ancak hormonal faktörlerin rolü erkeklerde çok belirgin değildir.
Melasma, derideki yerleşme şekline göre 3’e ayrılmaktadır. Bunlar;
Epidermal; Pigment hücreleri, renk artışı sadece derinin üst tabakasını etkilemişse epidermal tip kapsamında kabul edilmektedir. Bu tip melasmada lekeler wood ışığı altında koyulaşır. Gün ışığında açık renk formundadır.
Dermal; Derinin alt tabakalarına nüfuz etmiş olan bu tip melasmada renk değişimi gözlenmez. Lekeler mavi-gri renkte gözlenir.
Mixed; Mixed olan tipte ise, renkler bazı alanlarda koyulaşırken bazı alanlarda ise renk değişimi gözlenmez. Lekelerin rengi ise koyu kahverengidir.
Epidermal tipte olan hastalık kimyasal peeling ve renk açıcı tedavilere diğer tiplere göre daha iyi cevap vermektedir. Melasma hastalığının tedavisi, kronik özelliği sebebiyle zordur. Tedavisinde güneş koruyucuların düzenli kullanılması gerekir. Tedavisinde renk açıcı ve kimyasal peeling ajanları kullanılmaktadır. Bu süreç içerisinde UVA ve UVB ışınlarına karşı koruyucu ürünlerin kullanılması gerekir.
Güneş Lekeleri yazımızın sonuna gelmiş bulunuyoruz. Yazımdan faydalandığınızı düşünüyorsanız sosyal medya hesaplarınızdan yazımı paylaşmayı unutmayın. Soru, görüş ve önerileriniz için de mail atabilir ve ya yazının altına yorum yapabilirsiniz. Ayrıca konuyla ilişkili olarak;
Cilt Lekeleri Neden Oluşur
Melazma Ciltteki Kahverengi Lekeler yazılarımı okumanızı öneriyorum.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder